9 marca 2023 r. Sejm głosował nad poprawkami Senatu do ustawy zmieniającej kodeks pracy. Ustawa zostanie niebawem przekazana do podpisu Prezydenta, następnie do publikacji w Dzienniku Ustaw a po 21 dniach od ogłoszenia wejdzie w życie.

Nowelizacja kodeksu pracy wdraża dwie dyrektywy UE:

1. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy – 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. oraz
2. równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów – 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r.

Najważniejsze uprawnienia, które zyskają pracownicy to:

1. 2 x 15 min – dwie dodatkowe płatne przerwy w pracy – pracownik będzie mógł skorzystać z drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar pracy będzie dłuższy niż 9 godzin pracy, a także z trzeciej, co najmniej 15-minutowej przerwy – przy ponad 16-godzinnym wymiarze czasu pracy,
2. 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej” w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika,
3. 5 dni w roku kalendarzowym bezpłatnego urlopu opiekuńczego dla pracownika – w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny albo innej osobie mieszkającej razem z pracownikiem wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych,
4. do 9 tygodni dodatkowego urlopu rodzicielskiego, dla każdego z rodziców, ale do wykorzystania tylko przez jednego z nich (nieprzenoszalna część). Jeśli nie zostanie wykorzystana, przepadnie,
5. 1 raz w roku, pracownik zatrudniony u danego pracodawcy, co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy (na zmianę rodzaju pracy lub zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy),
6. 1 mies. umowa na okres próbny w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy lub 2 mies. – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy – długość umowy na okres próbny będzie zależała od długości umowy na czas określony, która ma być zawarta -dodatkowo jednokrotnie będzie można wydłużyć okres umowy o pracę na okres próbny, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc,
7. pracownicy wychowujący dzieci w wieku do lat 8 -nie będą mogli pracować w nadgodzinach, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz w delegacji – bez ich zgody,
8. pracownicy wychowujący dzieci w wieku do lat 8 – będą mogli wnioskować o zastosowanie elastycznej organizacji pracy – o pracę zdalną, system przerywanego czasu pracy, skróconego tygodnia pracy, pracę weekendową, ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy oraz o obniżenie wymiaru czasu pracy.

Do pracodawcy należeć będzie:

1. do 13 pozycji – rozbudowanie informacji do umowy o pracę – o warunkach zatrudnienia pracownika, np. o prawo do szkoleń czy o płatny urlop,
2. wskazanie przyczyny wypowiedzenia oraz skonsultowanie zamiaru wypowiedzenia ze związkami zawodowymi, przy umowach na czas określony (pracownik odwołując się do sądu od wypowiedzenia umowy na czas określony będzie mógł żądać stwierdzenia bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu przywrócenia do pracy lub odszkodowania – tak jak w przypadku umów na czas nieokreślony),
3. umożliwienie pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy.