Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego a prawo pracy
Informujemy, że w dniu 14 czerwca 2023 r. Minister Zdrowia wydał rozporządzenie ws. odwołania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego z dniem 1 lipca 2023 r.
I. Pracodawcom rekomendujemy podjęcie kroków organizacyjnych celem wykonania:
1. Okresowych badań lekarskich
Termin: niezwłocznie, nie później niż 180 dni po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego – tj. do 28 grudnia 2023 r.
Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu
(art. 12 a ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dalej jako: Ustawa).
2. Szkoleń BHP
Termin: nie później niż 60 dni po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego tj. do 30 sierpnia 2023 r.
W myśl przepisów Ustawy, w przypadku gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii, termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii (art. 12 e ust. 2 Ustawy).
II. Inne zmiany, które wpłynęły na obszar prawa pracy
1. Po 1 lipca 2023 r. nastąpiło przywrócenie tzw. fikcji doręczeń – jeśli pracownik nie odbierze pisma od pracodawcy to po podwójnym awizo będzie traktowane jako odebrane przez pracownika. Natomiast listy wysłane w okresie obowiązywania stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego będzie można uznać za skutecznie doręczone z dniem 15 lipca 2023 r.
Zgodnie z art. 98 ust. 1 Ustawy, nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów.
2. Nie ma już możliwości wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji zawartej z pracownikiem z zachowaniem terminu 7 dni.
Na podstawie art, 15 gf Ustawy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, strony umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy, na rzecz których ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej, mogły ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni.
Powyższą zasadę stosowało się również do umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz umowy o dzieło
3. Nie stosuje się już ograniczeń kwotowych co do wysokości należnych odpraw, odszkodowań i innych świadczeń pieniężnych w zw. z rozwiązaniem umowy o pracę.
Zgodnie z art. 15gd Ustawy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy spadku obrotów gospodarczych, o którym mowa w art. 15g ust. 9 Ustawy, lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, o którym mowa w art. 15gb ust. 2 Ustawy, wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia świadczenia, nie mogła przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Powyższe zasady stosowało się odpowiednio w przypadku wypowiedzenia albo rozwiązania umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, umowy o dzieło albo w związku z ustaniem odpłatnego pełnienia funkcji, z wyłączeniem umowy agencyjnej.
4. Nie obowiązują przepisy związane ze zmniejszaniem obciążeń na tworzenie i utrzymywanie funduszu świadczeń socjalnych, odpisami podstawowymi oraz wypłatą świadczeń urlopowych.
Na podstawie art. 15ge Ustawy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, spadku obrotów gospodarczych, o którym mowa w art. 15g ust. 9 Ustawy, lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, o którym mowa w art. 15gb ust. 2 Ustawy, pracodawca mógł zawiesić obowiązki tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dokonywania odpisu podstawowego lub wypłaty świadczeń urlopowych, o których mowa w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Dodatkowo, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, nie stosowało się postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, wprowadzonych na podstawie art. 4 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalających wyższą wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym niż określa ta ustawa. W takim przypadku stosowało się wysokość odpisu na fundusz określoną w ustawie.