Opublikowana 27 kwietnia 2023 r. tzw. ustawa deregulacyjna wprowadza zmiany w 16 ustawach, w tym:

1. W ustawie Kodeks postępowania administracyjnego, w której wprowadzono następujące zmiany:

• wyjątek od zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego przy jednoczesnym pozostawieniu możliwości wzruszenia decyzji w drodze sądowoadministracyjnej poprzez:

– nadanie waloru ostateczności decyzji wydanej w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony,

– wprowadzeniu możliwości skutecznego zrzeczenia się przez stronę prawa do wniesienia odwołania od decyzji jeszcze przed rozpoczęciem biegu terminu na jego wniesienie.

Dzięki tym zmianom, strona otrzymując decyzję zgodną ze swoim żądaniem, nie będzie zmuszona do oczekiwania na upływ terminu do wniesienia odwołania, tak by decyzja ta stała się ostateczna, ani też podejmować dodatkowych czynności polegających na skutecznym złożeniu oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania.

2. W ustawie z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (zmiany związane są z opisanymi powyżej zmianami w Kodeksie postepowania administracyjnego), zmiana polegająca na:

• nałożeniu na organ obowiązku sporządzenia uzasadnienia przed przekazaniem skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu.

3. W ustawie z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, zmiany polegającej na:

• podniesieniu kwoty przychodów, do której możliwe jest prowadzenie tzw. działalności nieewidencjonowanej. Nowelizacja podnosi próg dochodowy z dotychczasowego 50%, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

4. W Kodeksie postępowania cywilnego, zmiany polegające na:

• umożliwieniu organizacjom pozarządowym wytaczania powództw lub przystępowania do toczących się postępowań sądowych na rzecz każdego przedsiębiorcy będącego członkiem tej organizacji,
• wskazaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego jako podstawowego miejsca publikowania obligatoryjnych ogłoszeń w postępowaniu cywilnym. Aktualnie Kodeks przewiduje publikowanie przedmiotowych ogłoszeń w różnego rodzaju dziennikach czy pismach „poczytnych na całym obszarze Państwa” lub „poczytnych na terenie określonej miejscowości”,
• zniesieniu obowiązku składania odpisu księgi wieczystej do wniosków dotyczących nieruchomości ujawnionych w księdze wieczystej.

5. W ustawie z 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców polegającej na:

• wprowadzeniu regulacji prawnej uprawniającej Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców do występowania w postępowaniach w sprawach cywilnych z zakresu pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli stroną jest przedsiębiorca.

6. W ustawie z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, zmiany polegające na:

• podwyższeniu kwot wolnych od podatku w darowiznach i spadkach – nowelizacja podnosi kwoty wolne od podatku dla poszczególnych grup podatkowych w następujący sposób:

– jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej – 36.120 zł od jednej osoby lub 108.360 zł od wielu osób,

– jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej – 27.090 zł od jednej osoby lub 81.270 zł od wielu osób,

– jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej – 18.060 zł od jednej osoby lub 54.180 zł od wielu osób.

Nowelizacja podnosi kwoty wolne od podatku dla poszczególnych grup podatkowych o odpowiednio o 12-krotność, 9-krotność i 6-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2022 r. Co istotne, ustawodawca różnicuje kwotę wolną od podatku w każdej grupie podatkowej w zależności od tego, czy nabycie własności rzeczy i praw majątkowych podlegających opodatkowaniu nastąpiło od jednej, czy od wielu osób oraz przewiduje rozliczanie kwoty wolnej od podatku w cyklu pięcioletnim, liczonym od 1 lipca 2023 r.

7. W ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zmiany polegającej na uchyleniu regulacji zobowiązującej organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego do sporządzania i przedstawiania organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz regionalnej izbie obrachunkowej, w terminie do dnia 31 sierpnia każdego roku:

• informacji o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze,
• informacji o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej, w tym o przebiegu realizacji przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych,
• informacji o przebiegu wykonania planu finansowego w pierwszym półroczu przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz inne osoby prawne, dla których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego.

8. W ustawie z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zmiana polegająca na:

• umożliwieniu jednorazowego zbycia zinwentaryzowanych napojów alkoholowych, bez uzyskiwania zgody na hurtowy obrót napojami alkoholowymi, przez przedsiębiorcę, któremu – z przyczyn wymienionych w art. 18 ust. 12 pkt 1–4 ustawy tj. likwidacja punktu sprzedaży, upływ terminu ważności zezwolenia, zmiana rodzaju działalności punktu sprzedaży, zmiana składu osobowego wspólników spółki cywilnej albo w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 491, art. 528 par 1 albo art. 551 par. 1, 2 i 5 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych tj. łączenie spółek, podział albo przekształcenie spółki – wygasło zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.

9. W ustawie z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne  i w Kodeksie Wykroczeń, zmiana polegająca na:

• wprowadzeniu przepisu karnego dotyczącego odpowiedzialności za wykroczenie związane z niewykonaniem obowiązku zamieszczania tabliczki porządkowej na budynku lub ogrodzeniu,
• zwolnieniu właścicieli nieruchomości z obowiązku zamieszczania nazwy ulicy (placu) oraz nazwy miejscowości na tabliczkach z numerem, jeżeli rada gminy w stosownej uchwale nie wprowadziła takiego obowiązku na obszarze jej działania.

10. W kodeksie wykroczeń, zmiany związanej z powyżej wskazanymi modyfikacjami, polegającej na:

• uznaniu, iż niedopełnienie obowiązku oświetlenia tabliczki z numerem porządkowym nieruchomości nie będzie już czynem zabronionym pod groźbą kary (karanym jako wykroczenie).

11. W ustawie z 28 września 1991 r. o lasach, zmiany dotyczącej sprzedaży przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, niestanowiącego własności Skarbu Państwa gruntu będącego lasem w rozumieniu ustawy, objętego uproszczonym planem urządzenia lasu lub decyzją starosty wydaną na podstawie inwentaryzacji stanu lasu co do zadań z zakresu gospodarki leśnej realizowanych na tym gruncie. Zmiana polega na:

• możliwości ustalenia okoliczności związanych z przedmiotowym gruntem na podstawie oświadczenia sprzedającego złożonego pod rygorem odpowiedzialności karnej.

12. W ustawie z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, zmiany dotyczącej:

• zredukowania zakresu obowiązków regionalnych izb obrachunkowych poprzez zwolnienie ich z konieczności wydawania opinii o przedkładanych przez jednostki samorządu terytorialnego informacjach o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze roku budżetowego.

13. W ustawie z 22 grudnia 1995 r. o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego, zmiany dotyczącej:

• określenia maksymalnej wysokości opłaty za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia lub obwieszczenia, opłata ta nie będzie mogła być wyższa niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• poszerzenia katalogu podmiotów zobowiązanych do nieodpłatnego udostępniania treści publikowanych w MSiG, mianowicie poza sądami rejonowymi, będą to również organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego.

14. W ustawie z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, zmian dotyczących:

• określenia kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej, osób i mienia ze względu na „chęć wzmocnienia potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej zadeklarowaną przez taką osobę”. Uprawnienie to dotyczyć będzie funkcjonariusza Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej, funkcjonariusza innej państwowej formacji uzbrojonej oraz żołnierza zawodowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada przydzieloną mu broń służbową, a także osobę pełniącą terytorialną służbę wojskową co najmniej dwa lata;
• zwolnienia osób posiadających pozwolenie na broń wydane w celu łowieckim z obowiązku przedstawiania co 5 lat organowi Policji orzeczenia lekarskiego i psychologicznego;
• uproszczenia procedury odwoławczej od orzeczeń lekarskich i psychologicznych, które są wydawane w toku postępowania o wydanie pozwolenia na broń. Odwołanie będzie mogło być wniesione do dowolnego, wybranego przez odwołującego się, lekarza lub psychologa upoważnionego do wydawania orzeczeń lekarskich zgodnie z przepisami tej ustawy;
• ograniczenia do 1 miesiąca okresu członkostwa w klubie strzeleckim, który może być wymagany przez polski związek sportowy od osób ubiegających się o możliwość przystąpienia do egzaminu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji niezbędnych do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń do celów sportowych;
• modyfikacji przepisu upoważniającego do określenia w drodze rozporządzenia trybu przeprowadzania i zakresu egzaminu dla osoby wnioskującej o wydanie pozwolenia na broń, składu komisji egzaminacyjnej oraz stawki odpłatności za ten egzamin. W nowelizacji dookreślono skład komisji konkursowej, oraz ustalono maksymalną stawkę odpłatności za egzamin, która nie może być wyższa niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Znowelizowany przepis upoważniający nie przewiduje również konieczności wydania przedmiotowego rozporządzenia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych;
• uproszczeniu trybu zatwierdzania regulaminu strzelnicy przewidując w tym zakresie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego regulujących tryb uproszczony.

15. W ustawie z 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, zmian polegających na:

• określeniu minimalnego progu powierzchni usługowej lub handlowej, jaki należy zapewnić realizując inwestycję mieszkaniową na poziomie 5% powierzchni użytkowej mieszkań;
• rozszerzeniu katalogu wyjątków umożliwiających realizację inwestycji mieszkaniowej, która nie spełnia wymogu niesprzeczności ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwałą o utworzeniu parku kulturowego. Inwestycje takie będą mogły być realizowane na terenach, na których jest lub może być zlokalizowany obiekt handlowy o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m² oraz na których jest zlokalizowany budynek biurowy;
• zobowiązaniu inwestora do zapewnienia w ramach realizowanej inwestycji minimalnego udziału powierzchni terenu biologicznie czynnego wynoszącego co najmniej 25% powierzchni terenu inwestycji mieszkaniowej, przy czym co najmniej 50% terenu biologicznie czynnego stanowić ma ogólnodostępny, nieogrodzony, urządzony teren wypoczynku oraz rekreacji lub sportu, a także zapewnienia odpowiedniej liczby miejsc postojowych w liczbie stanowiącej 1,5-krotność liczby mieszkań zrealizowanych w ramach inwestycji, a także określeniu przypadków, w których spełnienie powyższych wymogów nie będzie konieczne;
• złagodzeniu wymagania dotyczącego minimalnego udziału powierzchni terenu biologicznie czynnego (12,5% powierzchni terenu inwestycji) oraz minimalnej liczby miejsc postojowych (co najmniej równa liczbie mieszkań) w przypadku inwestycji mieszkaniowych zlokalizowanych w obszarze zabudowy śródmiejskiej;
• wydłużeniu okresu ważności uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej z 3 do 6 lat.

16. W ustawie z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, zmiany polegającej na:

• przedłużeniu okresu ważności profili zaufanych do końca 3 miesiąca od miesiąca, w którym odwołano stan zagrożenia epidemicznego, stan epidemii albo zniesiono stan nadzwyczajny jednocześnie nie wprowadzając żadnego z tych stanów.

Ustawa deregulacyjna weszła w życie 15 maja 2023 r., za wyjątkiem zmian wprowadzonych do:

• ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji – zmiany wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy;
• ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców – zmiany wejdą w życie z dniem 1 lipca 2023 r.

Wszystkie modyfikacje w powyższym zakresie przewiduje ustawa z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych (Dz. U. poz. 803), z której pełną treścią zapoznać można się pod poniższym linkiem:

https://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/ustawy/2628_u.htm