W dniu 14 czerwca bieżącego roku odbyło się pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu projektu Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt trafił do prac w komisjach po pierwszym czytaniu. Najistotniejsze zmiany mają dotyczyć przekształceń, a w szczególności przekształceń transgranicznych. Projekt wykonuje orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wielkiej izby) z dnia 25 października 2017 r. w postępowaniu o sygnaturze akt C-106/16 (sprawa POLBUD – Wykonawstwo sp. z o.o. w likwidacji).

W przywołanym Wyroku orzeczono, że:
1) „Artykuły 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, że swoboda przedsiębiorczości ma zastosowanie do przeniesienia statutowej siedziby spółki utworzonej na mocy prawa jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego w celu przekształcenia jej w spółkę prawa tego innego państwa członkowskiego, w zgodzie z warunkami ustanowionymi w ustawodawstwie tego ostatniego państwa, któremu to przeniesieniu nie towarzyszy przeniesienie miejsca rzeczywistej siedziby rzeczonej spółki”.
2) „Artykuły 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, że postanowienia te stoją na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które uzależniają przeniesienie statutowej siedziby spółki utworzonej na podstawie prawa jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego w celu przekształcenia jej w spółkę prawa tego innego państwa członkowskiego, w zgodzie z warunkami ustanowionymi w ustawodawstwie tego ostatniego państwa, od przeprowadzenia likwidacji pierwszej spółki”.

Ponadto Projekt realizuje przepisy prawa Unii Europejskiej zawarte w:
1) dyrektywie 2019/1151 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającą dyrektywę 2017/1132 w odniesieniu do stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek (Dz. Urz. UE L 186/80 z 11.07.2019);
2) dyrektywie 2019/2121 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek (Dz.U. L 321 z 12.12.2019).

Zmiany mają przyczynić się do większej transgranicznej mobilności z jednej strony, z drugiej natomiast mają zapewnić ochronę wierzycieli i pracowników, a także utrudnić przekształcenia, których jedynym celem jest optymalizacja podatkowa.
W celu zapewnienia większej transparentności Projekt przewiduje złożenie przez Spółkę do sądu rejestrowego co najmniej na pięć tygodni przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki, na którym ma być powzięta uchwała o danej operacji transgranicznej kompletu wymaganych dokumentów, w tym planu danej operacji transgranicznej.
W przypadku podziału, jeżeli wierzyciel nie zostanie zaspokojony przez spółkę, której przydzielono zobowiązanie, pozostałe spółki przejmujące oraz spółka podlegająca podziałowi mają odpowiadać solidarnie za to zobowiązanie. Aczkolwiek spółki przejmujące ponosić będą odpowiedzialność ograniczoną do wysokości aktywów netto przyznanych tej spółce w podziale.

Zarząd spółki wraz z wnioskiem do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenia o zgodności z prawem operacji transgranicznej będzie musiał zgodnie z proponowanymi zmianami złożyć wniosek do właściwego organu podatkowego o wydanie opinii. Projekt przewiduje rozszerzenie kompetencji sądu rejestrowego, który będzie mógł w przypadku powzięcia poważnych wątpliwości wskazujących na nadużycia w zakresie spraw pracowniczych przeprowadzić konsultacje z właściwymi organami oraz w celu zbadania sprawy wyznaczyć biegłego. Ponadto Państwowa Inspekcja Pracy ma uzyskać możliwość składania uwag w trakcie procedury wydawania zaświadczenia o zgodności z prawem operacji transgranicznej.

Nowe przepisy kodeksu spółek handlowych stanowić mają również, że do dnia otrzymania zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego z prawem krajowym połączenie transgraniczne podlega w odniesieniu do każdej z łączących się spółek prawu państwa jej siedziby, a po tym dniu podlega prawu państwa siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej.

Projekt Ustawy można zobaczyć tutaj: druk nr 3191