Wobec implementacji unijnych dyrektyw nr 2019/2121 oraz nr 2019/1115, do konsultacji społecznych skierowano projekt ustawy nowelizującej Kodeks spółek handlowych (KSH), dotyczący zmiany w zakresie reorganizacji grup kapitałowych, w szczególności reorganizacji transgranicznych. Modyfikacje polegają w głównej mierze na ułatwieniach dla procesów reorganizacji, które bądź nie były dotychczas uregulowane na poziomie krajowym lub były uregulowane, jednakże w sposób niewystarczający.

Aktualne brzmienie KSH dopuszcza połączenia transgraniczne spółek kapitałowych oraz w bardzo ogólny sposób odnosi się do możliwości przeniesienia siedziby spółki kapitałowej za granicę. Nowe przepisy przewidują natomiast formalne wprowadzenie do krajowego porządku prawnego nowych form reorganizacji transgranicznych w obrębie Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Mowa o przekształceniu transgranicznym polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę zagraniczną oraz o podziale transgranicznym polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej na spółki zagraniczne. Działania takie maja przyczynić się do pobudzenia procesów reorganizacji transgranicznych przy udziale polskich spółek, które to procesy z uwagi na dotychczasowy brak odpowiednich uregulowań były mocno ograniczone.

Projekt ustawy doprecyzowuje również postanowienia w przedmiocie przeniesienia siedziby polskiej spółki kapitałowej za granicę. Mianowicie, zgodnie z treścią projektu ustawy, rozwiązanie polskiej spółki nie będzie konieczne, jeśli została podjęta uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki i przeniesieniu jej siedziby za granicę, a przeniesienie siedziby ma nastąpić do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i prawo tego państwa czynność taką dopuszcza. W konsekwencji, sytuacja taka powinna skutkować rezygnacją z przeprowadzenia formalnego postępowania likwidacyjnego polskiej spółki.

Zmodyfikowano ponadto przepisy regulujące połączenia transgraniczne, mianowicie wskazano wprost przepisy którego kraju winny być stosowane do momentu uzyskania zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego oraz rozszerzono wymogi dotyczące wierzycieli, pracowników lub wspólników mniejszościowych. Przykładowo, koniecznym będzie wskazanie w treści planu połączenia zabezpieczeń przyznanym wierzycielom oraz wskazanie strony internetowej, na której wierzyciele, pracownicy lub wspólnicy będą mogli zapoznać się z warunkami wykonywania praw, które im przysługują.

Zmiany w omawianym zakresie obejmą również spółki komandytowo-akcyjne, które obecnie w zakresie reorganizacji traktowane są w większości w sposób analogiczny, jak pozostałe spółki osobowe (powoduje to zarówno określone ułatwienia, jak i ograniczenia). W projekcie ustawy zaproponowano poszerzenie zakresu procesów reorganizacyjnych, w których może uczestniczyć spółka komandytowo-akcyjna, w taki sposób, aby spółka komandytowo-akcyjna:

• mogła uczestniczyć w połączeniach krajowych jako spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana (aktualnie spółki osobowe nie mogą być spółkami przejmującymi lub nowo zawiązanymi),
• mogła uczestniczyć w połączeniach transgranicznych,
• mogła ulegać podziałowi na dwie lub więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych w ramach podziałów krajowych,
• mogła ulegać podziałowi w ramach podziałów transgranicznych,
• mogła być przedmiotem przekształcenia transgranicznego w spółkę zagraniczną.

Dodatkowo autorzy projektu zawarli w nim zmiany doprecyzowujące w przedmiocie reorganizacji krajowych – połączeń, przekształceń, podziałów. Zaproponowano rozwiązania takie, jak:

• wprowadzenie braku obowiązku przyznania udziałów lub akcji w ramach połączenia, w przypadku posiadania przez jednego wspólnika, pośrednio lub bezpośrednio, udziałów lub akcji w łączących się spółkach lub posiadania przez wspólników łączących się spółek udziałów lub akcji w łączących się spółkach w tej samej proporcji. Połączenie takie miałoby mieć charakter połączenia uproszczonego, w związku z czym możliwe byłoby wyłączenie szeregu formalności;
• wprowadzenie kolejnego rodzaju podziału – podziału przez wyodrębnienie. W takim scenariuszu reorganizacji możliwym byłoby przeniesienie majątku spółki dzielonej na rzecz istniejącej lub nowo zawiązanej spółki w zamian za udziały spółki istniejącej lub nowo zawiązanej, które miałyby zostać przyznane spółce dzielonej. Nowy rodzaj podziału mógłby zastępować dotychczasowe aporty działalności, zapewniając jednocześnie sukcesję uniwersalną praw i obowiązków związanych z przenoszoną działalnością.

Co istotne, nowelizacja KSH wprowadzi do polskiego porządku prawnego także przepisy Dyrektywy 2019/1151, która dotyczy zwiększenia bezpieczeństwa obrotu w ramach jednolitego rynku. Projekt ustawy zawiera przepisy dotyczące wymiany informacji o zakazach sprawowania funkcji kierowniczych. Informacje będą obejmowały dane zgromadzone w przedmiotowym zakresie w Krajowym Rejestrze Karnym, rejestrze dłużników niewypłacalnych, Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz wykazie udostępnionym przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Nowelizacja KSH, następująca częściowo w wykonaniu wdrożenia dyrektyw unijnych, może mieć rewolucyjne znaczenie zarówno dla polskiego, jak i międzynarodowego rynku reorganizacyjno-transakcyjnego. Nowe przepisy mogą znacząco uprościć liczne procesy, przy jednoczesnym zwiększeniu ochrony zainteresowanych podmiotów, a także zwiększyć mobilność spółek oraz konkurencyjność polskich przedsiębiorstw.

Ustawa w powyższym zakresie miałaby wejść w życie od 31 stycznia 2023 r., jednakże niektóre regulacje obowiązywałyby od 1 sierpnia 2023 r.

Zmiany w powyższym zakresie przewiduje projekt ustawy z dnia 1 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, z którego pełną treścią zapoznać można się pod poniższym linkiem:

https://legislacja.gov.pl/docs//2/12362751/12901057/12901058/dokument569243.pdf