1) Zastrzeżenie numeru PESEL

17 listopada 2023 r. weszła w życie część przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania skutków kradzieży tożsamości. Przepisy te umożliwiają obywatelom nieodpłatne zastrzeżenie swojego numeru PESEL.
Zastrzeżenie i odwołanie zastrzeżenia może być zrealizowane przez pełnoletniego obywatela w aplikacji mObywatel, za pośrednictwem strony internetowej obywatel.gov.pl, w dowolnym urzędzie gminy, na poczcie czy w placówce bankowej. Zastrzeżenie zostanie dokonane także z urzędu w przypadku unieważnienia dowodu osobistego na skutek zgłoszenia utraty dowodu osobistego lub zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych.

Jaki jest skutek zastrzeżenia? Szereg instytucji, takich jak notariusze, banki, dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, kredytodawcy, ma obowiązek przed dokonaniem danej czynności sprawdzić, czy numer PESEL nie został zastrzeżony. Jeżeli zostanie ustalone, że PESEL jest zastrzeżony, nie może dojść do realizacji danej czynności, np. notarialnej, udzielenia kredytu. Stanie się to możliwe dopiero wówczas, gdy zastrzeżenie zostanie cofnięte. Innymi słowy, zastrzeżenie numeru PESEL ma uniemożliwić wykorzystanie go przez osoby trzecie do zaciągnięcia zobowiązań bez wiedzy i zgody osoby, której dotyczy, czyli do tzw. kradzieży tożsamości.

2) Sprawdzenie podejrzanego smsa

Phishing to metoda oszustwa, w której przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję, a robi to w celu wyłudzenia poufnych informacji – takich jak dane logowania do bankowości elektronicznej czy np. zainfekowania komputera szkodliwym oprogramowaniem. Aby zmniejszyć skalę tego typu nadużyć, których dużo zwłaszcza w okresie przedświątecznym, CERT Polska udostępniła usługę polegającą na nieodpłatnym sprawdzeniu, czy otrzymana wiadomość jest bezpieczna czy zawiera złośliwy link.
Jak dowiadujemy się na stronie gov.pl wszelkie podejrzane wiadomości SMS można zgłaszać CERT Polska pod numerem 8080. Przesłanie podejrzanego SMS-a na numer 8080 jest bezpłatne (poza granicami Polski koszt jest zgodny z taryfą operatora).
Najlepiej posłużyć się poleceniem „Przekaż” (również w innych wariantach słownych, np. „Prześlij dalej”). Jeśli nie ma takiej możliwości, wystarczy skopiować treść wiadomości, a następnie przesłać ją na numer 8080.

Można przesyłać w ten sposób zarówno wiadomości SMS, które zawierają link do potencjalnie niebezpiecznej strony internetowej, jak i wiadomości SMS bez linku.

Wprowadzenie nowego numeru do zgłaszania podejrzanych wiadomości SMS to efekt przyjętej niedawno ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej. Ustawa ta określa tryb postępowania i penalizuje takie czyny jak: generowanie sztucznego ruchu, smishing, CLI spoofing, nieuprawniona zmiana informacji adresowej.